شبه علم چیست؟

به ادعاها، باورها، یا کارهایی که به غلط با عنوان علم ارائه داده می‌شوند، ولی بر پایهٔ روش علمی نیستند، شبه علم یا دانش نما گفته میشوند.

به عبارت دیگر، اصل علم به صورت خاطره یا لطیفه یا شایدم بسیار جدی مطرح میشود ولی آزمایشی نمیتوان طرح کرد که اثبات کرد یا کاملا رد کرد.

به عنوان مثال: کسانی که جذاب تر هستند ماهر تر به نظر می رسند. (خطای تعمیم )

تفاوت اصلی علم و شبه علم در این است که شبه علم نمیتواند چگونگی یک پدیده رو مثل علم توضیح دهد.

حال خرافه چیست ؟ آیا خرافه با شبه علم فرق دارد؟

در ویکی پدیا تعریف خرافات به این صورت آمده است: 

خرافات (جمع واژه عربیخرافه) به معنی اعتقاد غیرمنطقی و ثابت نشده به تأثیر امور ماورای طبیعت در امور طبیعی و به عبارت دیگر، هر نوع پندارعجیب برای مردم عوام ( مردم بیسواد یا کم سواد) است.

نمونه هایی از خرافات : نحس بودن عدد 13، ضربه زدن به تخته و چشم نخوردن، خارش کف دست وبهبود وضعیت اقتصادی و.

نمونه هایی از شبه علم: عرفان کوانتومی، بشقاب پرنده ها، انرژی درمانی، خواص سنگ ها، سفر درزمان، رقم شناسی کتاب مقدس برای پیش بینی آینده و.

درواقع تفاوت بارزی که وجود دارد این است که :

شبه علم را شاید بتوان موضوع پیچیده و گنگی در نظر گرفت؛ با اینکه در اغلب موارد هیچ اثبات علمی برای آن وجود ندارد، اما نمی‌توان بسیاری از آنها را به این راحتی رد کرد ولی خرافات مسائلیست که کاملا ساده و برای آدم های عوام است.

درواقع شبه‌علم بعد از مواجه با علم با کمبود داده‌ یا ناکارآمدی نظریه‌ها پدیدار می‌شود.

حال چگونه شبه علم را بشناسیم:

- شبه علم هیچگاه پیشرفت نمیکند.

- شبه علم پیش از آنکه از داده ها و مشاهدات شروع کند ، از فرضیه ای نا آزمودنی شروع میکند.

- تولید کننده باورهای شبه‌علم در زندگی روزمره خود استفاده نمیکنند.

-علم برای هر چیزی جواب ندارد و اگر داشته باشد ممکن است نادرست هم از آب دربیاید ولی شبه علم برای هرچیز ناشناخته ای جواب و فرضیه ای دارد که همواره درست تلقی میشود.

در هزاره سوم با افزایش سرعت ارتباطات و دسترسی بسیار زیاد به اطلاعات و انتشار آن ما با شبه علم های زیادی برخورد میکنیم، چه باید کنیم؟

قرار نیست ما اصلا از شبه علم ها استفاده نکنیم و به سادگی از کنار آن عبور کنیم قرار است با دانستن این موضوع که شبه علم امروز همان علم فرداست، تلاش کنیم تا علم را از شبه علم تفکیک کنیم چه بسا که با دیدن شبه علم ها و برخورد با آن ایده هایی به ذهنمان خطور کند که مرتبط یا غیر مرتبط باشد. حواسمان باشد به عنوان شخصی که در هزاره سوم زندگی میکند، فاکتورهای تصمیم گیری مان را برپایه شبه علم بنا نکنیم و تحقیق و آزمایش و تجربیات دیگران را بررسی کنیم و سپس درانتخاب ها و تصمیماتمان دخیل کنیم.

پایان